VSD

De Heilige Nachten

Voor mij is iedere nacht heilig. Ik hou van de stilte, de donkere deken die over alles heen is gedrapeerd, het prikkelarme van een nacht. De mensen zijn gaan slapen, de hersenen zijn gaan dromen. Sinds ik met pensioen ben word ik regelmatig ’s nachts even wakker en geniet dan van ons stille huis, de kleine kraakgeluidjes bij het raam, achter het raam de zachte stemmen van de natuur. De slaapwetenschap heeft me geleerd dat iedereen na een slaapronde even wakker wordt. Vaak gebruik ik zo’n moment om de herinnering aan een droom kort vast te leggen. 

Volgens oude gebruiken bestaat er een bepaalde periode in het jaar dat de nachten (en de dagen) extra heilig zijn: meestal heeft men het dan over de periode van Eerste Kerstdag tot Driekoningen, dus van 25 december tot 6 januari. In het online magazin Holistik lees ik:

In Noord-Europa werd de Heilige Nachtentijd vroeger ook wel ‘de tijd die over is’ genoemd. Natuurvolkeren rekenden met maan-maanden: een jaar had 12 manen en dus twaalf periodes tussen twee volle manen. Een maanjaar heeft daarom 354 dagen. Om het jaar ‘vol’ te maken (om gelijk met het zonnejaar van 365 dagen uit te komen) zijn er 11 dagen en 12 nachten over. Deze (rest)dagen zijn bedoeld voor bezinning en verstilling. Zie de 12 nachten tussen Kerstavond en Driekoningen daarom – net als de oude volkeren – als een mystieke tijd. Het is een schemerperiode tussen twee jaren die eigenlijk niet echt bestaat. Hemel en aarde staan dicht bij elkaar en de werking van de geestelijke wereld is beter te voelen. Hier doelt bijvoorbeeld de tekst op van het bekende kerstliedje “Midden in de winternacht ging de hemel open”. [1]  

De wetenschapper in mij vraagt zich af wat hiervan waar is en wat verzonnen. Ik weet al heel lang dat het Christendom in zijn ontwikkeling gebruik maakte van oeroude kennis en tradities. Kathedralen van de Rooms-katholieke kerk zijn soms gebouwd op krachtplekken, waar voorheen al duizenden jaren lang spirituele vrouwen en mannen hun ‘heidense’ rituelen uitvoerden. Rudolf Steiner, de Oostenrijkse esotericus die bekend werd door zijn antroposofie, borduurde ook verder op het verhaal over de heilige nachten. Hij hoorde de Noorse legende over Olav Ästeson en vertelde het op zijn manier weer verder. Lees het diepzinnige boekje van Frans Lutters over de heilige nachten. [2]

Voor ons als dromers is interessant dat van diverse kanten gezegd wordt dat dromen die tijdens de heilige nachten verschijnen bijzonder van aard kunnen zijn. Het zou een goede gelegenheid zijn voor heldere, Grote en voorspellende dromen. Bas Klinkhamer vertelde mij ooit dat hij tijdens de Heilige nachten speciale aandacht aan zijn dromen schenkt. Mijn eigen ervaring is dat mijn dromerij in deze periode wisselt van intensiteit. Het ene jaar merk ik eerlijk gezegd niets bijzonders aan mijn dromen, het andere jaar zijn ze duidelijk veel helderder en betekenisvoller. Het helpt natuurlijk wel als je met een dromerskring samen op je dromen in de Heilige nachten let. Mijn persoonlijke onderzoek naar mijn eigen dromen duurt nog voort. 

Een kring van dromers 

Ik vind het opwindend dat het bestuur van onze droomvereniging dit jaar de gelegenheid biedt om, via het forum van onze website, met andere dromers uit te wisselen hoe we dromen in de periode van de Heilige nachten. Op 10 december 2024 nemen we ’s avonds vanaf 19:00 uur een voorproefje van deze uitwisseling in de vorm van een Zoom-uurtje. Als je jezelf aanmeldt op mijn emailadres [3] krijg je een link zodat je gratis mee kunt zoomen.

De intensiteit van je aandacht voor dromen in de Heilige nachten kan jezelf bepalen. Er wordt gezegd dat het goed is om je te bezinnen op het jaar dat ten einde loopt en om wijsheid te verzamelen voor plannen van het volgende jaar. Je dromen zouden daar ook mee bezig zijn!  

Vier jaar geleden, in 2020, werd op deze plek ook een blog over de Heilige Nachten gepubliceerd - door Francisca te Brake.[4]  Wie zich meer wil verdiepen kan ik deze blog, die de naam Joeltijd draagt,  zeker aanraden. Via die blog kan je luisteren en kijken naar een voordracht van Anneke van Tricht uit 2015. Anneke vertelt over het Joelfeest als voorloper van de Heilige Nachten. Op dezelfde plek is ook een intrigerende voordracht van Francis te Brake zelf te vinden.

Karel Klumpers

Bronnen: 

1. https://holistik.nl/12-heilige-nachten-kerst-driekoningen/
2. Frans Lutters (z.j.) De 12 heilige nachten. Het droomlied van Olav Ästeson.
3. k.klumpers@outlook.com
4. Francis te Brake (2020) Joeltijd. Blog op de website van de droomvereniging.